WŚCIEKLIZNA
Wścieklizna to ostra choroba zakaźna, która atakuje ośrodkowy układ nerwowy, wywołując zapalenie mózgu i rdzenia kręgowego ssaków w tym także ludzi. W przypadku nie podjęcia szczepień interwencyjnych jest dla człowieka śmiertelna.
Do zakażenia dochodzi głównie w wyniku pogryzienia przez chore zwierzę, a także poprzez kontakt z jego śliną, gdy kontakt ten następuje w miejscu skaleczenia, zadrapania lub jeśli ślina zainfekowanego zwierzęcia dostanie się na błony śluzowe nosa, oczu. Wirus wścieklizny wędruje wzdłuż nerwów obwodowych z miejsca zakażenia do ośrodkowego układu nerwowego i tam się namnaża.
Okres wylęgania wirusa, czyli czas od momentu zakażenia do pojawienia się pierwszych symptomów choroby wynosi od 10 dni do 2 lat. Na kilka dni (1-10) przed wystąpieniem objawów klinicznych choroby, wirus przedostaje się do ślinianek.
Okres wylęgania wirusa uzależniony jest od:
- ilości wprowadzonego do organizmu wirusa
- zjadliwości wirusa
- wrót zakażenia (miejsca zakażenia)
- charakteru (rozległości ran)
- gatunku i wieku wrażliwego osobnika (okres inkubacji u osobników młodszych jest z reguły krótszy niż u dorosłych).
Objawy wścieklizny u zwierząt:
- podwyższona ciepłota ciała
- nagła zmiana usposobienia zwierzęcia – łagodne stają się złośliwe i drażliwe, agresywne – spokojniejsze
- utrata wrodzonej bojaźliwości u zwierząt dzikich
- rozdrażnienie, niepokój
- wzmożone reakcje na bodźce zewnętrzne, ataki szału
- brak koordynacji ruchowej, niezborność wzroku
- porażenie mięśni żuchwy, gardła, przełyku, ślinotok
- zaburzenia świadomości
- drgawki, otępienie, śpiączka, śmierć.
Objawy wścieklizny u ludzi:
- gorączka, ból głowy
- zaburzenia czucia w okolicy miejsca zakażenia
- wzmożona nerwowość i niepokój
- pobudzenie układu współczulnego przejawiające się m.in. łzawieniem, rozszerzeniem źrenic, potliwością, wzmożonym wydzielaniem śliny
- bolesne skurcze mięśni gardła i przełyku przy przełykaniu
- ślinotok – z obawy przed bólem chory unika połykania śliny
- trudności w oddychaniu wywołane skurczami mięśni oddechowych
- napady drgawek
- porażenie, apatia, śpiączka, śmierć.
Co robić aby uchronić się przed zakażeniem?
Aby ograniczyć ryzyko zakażenia, należy przestrzegać kilku prostych zasad:
- dzikie zwierzęta obserwować tylko z oddali
- nie karmić, nie głaskać i nie dotykać obcych zwierząt
- unikać dziwnie zachowujących się zwierząt (zarówno dzikich jak i domowych)
- nie prowokować zwierząt domowych zarówno przez agresywne jak i przyjazne zachowanie
- nie pozwalać psom i kotom biegać bez dozoru
- systematycznie szczepić zwierzęta domowe
- jeżeli zwierzę domowe wróci do domu pogryzione, natychmiast udać się do weterynarza
- nauczyć dzieci, aby przestrzegały tych zasad.
Co robić w przypadku pogryzienia lub innego bliskiego kontaktu ze zwierzęciem podejrzanym o wściekliznę?
- pozwolić na swobodny wypływ krwi z rany
- przemyć ranę wodą z mydłem
- zdezynfekować ranę
- nałożyć opatrunek
- zgłosić się do lekarza, który oceni stan zdrowia, stopień narażenia i ewentualnie zakwalifikuje do szczepień.
Szczepionkę przeciwko wściekliźnie podaje się ludziom domięśniowo w 5 dawkach wg schematu: 0, 3, 7, 14, 30 dnia. W przypadku gdy pogryzienia są rozległe, dotyczą głowy, karku, rąk oprócz szczepionki podaje się surowicę z przeciwciałami.
Obecnie jest to jedyny sposób aby obronić się przed chorobą.
W przypadku zwierząt padłych:
Nie wolno ich dotykać, należy zabezpieczyć przed ewentualnym kontaktem z ludźmi i zwierzętami. Poinformować:
· Pogotowie Weterynaryjne
· Straż Miejską
· Centrum Zarządzania Kryzysowego
· Wydział Zarządzania Kryzysowego
· Policję