Spotkanie z wilkiem. Zasady postępowania.

Wraz ze wzrostem zasięgu występowania populacji wilka w Polsce rośnie także prawdopodobieństwo napotkania tych drapieżników w  lesie, ale też na łąkach lub polach, a czasem z pobliżu domostw. Jak się wtedy zachować i jak chronić zwierzęta domowe?

Wilki są zazwyczaj bardzo ostrożne i płochliwe, ale także bardzo ciekawskie, szczególnie młode osobniki. Nic więc niezwykłego w tym, że wilk zatrzymuje się, przygląda z większej odległości i nie ucieka natychmiast po zobaczeniu człowieka. Nie jest to objaw agresji, lecz raczej zaciekawienia i upewnienia się, czy nie grozi mu niebezpieczeństwo. Często jednak obecność wilka w pobliżu obszarów zabudowanych jest wynikiem postępowania człowieka.

PAMIĘTAJ! NIGDY NIE DOKARMIAJ WILKÓW

• Zamiast karmić lub próbować samodzielnie pomagać wilkowi, który w twojej opinii tego wymaga, zawiadom właściwą terenowo Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska lub dyżurnego Regionalnego Centrum Bezpieczeństwa (tel. 89 522 24 11).
• Przetrzymuj odpadki spożywcze w szczelnych pojemnikach z pokrywami. Resztki żywności pozostawione na kompoście poza ogrodzeniem posesji, a szczególnie kawałki mięsa i wędlin, mogą zwabiać drapieżniki. Zainstalowanie oświetlenia z czujnikami ruchu w pobliżu miejsc składowania odpadów kuchennych może odstraszać wilki od podchodzenia w ich pobliże.
• Jeśli jesteś turystą, spacerujesz po lesie, zbierasz grzyby, wędrujesz z  plecakiem, biwakujesz w  lesie, uprawiasz biegi terenowe lub inne rodzaje rekreacji aktywnej, nigdy nie pozostawiaj resztek żywności w koszach na parkingach leśnych, miejscach biwakowych, pod wiatami i w innych miejscach odpoczynku dla turystów, nawet jeśli wydaje się, że są one szczelne i regularnie opróżniane.
• Jeśli jesteś fotografem przyrodniczym lub myśliwym, nigdy nie dostarczaj mięsa na nęciska przy czatowniach lub ambonach. Nie ma znaczenia, czy są to szczątki martwych zwierząt dzikich lub hodowlanych, czy też produkty zawierające mięsne składniki, np. karma dla psów. Wilki, dzięki niezwykle czułemu węchowi, orientują się, że to człowiek dostarczył pokarm, i mogą zacząć postrzegać ludzi jako dostarczycieli pożywienia.
• Jeśli pracujesz na terenach leśnych, jesteś np. pracownikiem zakładu usług leśnych, budowniczym leśnych dróg, instalatorem sieci energetycznych, nigdy nie pozostawiaj żywności w  lesie. Pakuj wszystkie odpadki i  zabieraj ze sobą. Pozostawiona żywność może zwabiać drapieżniki w  pobliże pracujących w lesie ludzi.
• Jeśli jesteś leśnikiem lub pracownikiem parku narodowego i odpowiadasz za turystyczne udostępnianie terenów leśnych, nie instaluj w lesie koszy na odpadki. W zamian montuj tablice zachęcające turystów do zabierania resztek jedzenia i opakowań po żywności ze sobą.
• Bądź świadom, że jakikolwiek jest powód pozostawiania i udostępniania resztek żywności w lesie lub w jego pobliżu, wilki, a szczególnie młode osobniki, mogą uzależnić się od takiego źródła pokarmu i w efekcie nauczyć się postrzegać ludzi jako dostarczycieli pożywienia.
• Zawsze zwracaj uwagę i reaguj na sytuacje, gdy wilki regularnie żerują na pokarmie pozostawianym przez ludzi (nęciska, czatownie fotograficzne, kosze i doły na śmieci, kompostowniki itp.). Zawiadom o tym natychmiast odpowiedni urząd gminy, Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska lub dyżurnego Regionalnego Centrum Bepzieczeństwa.

BLISKIE SPOTKANIE Z WILKIEM

Jeżeli spotkasz wilka, który podchodzi na odległość mniejszą niż 30 m lub przygląda się zbyt długo, a ty nie czujesz się komfortowo w tej sytuacji, albo też drapieżnik poszczekuje lub warczy na ciebie, podejmij działania:

• Unieś ręce i machaj nimi szeroko w powietrzu. To sprawi, że twoja sylwetka będzie lepiej widoczna, a twój zapach szeroko się rozprzestrzeni.
• Pokrzykuj głośno, ostrym tonem w stronę wilka. To pozwoli mu się zorientować, że ma do czynienia z człowiekiem i że nie jest mile widziany.
• Jeśli zwierzę nie reaguje i zamiast oddalić się, podchodzi bliżej, rzucaj w niego będącymi w zasięgu ręki przedmiotami, grudami ziemi, patykami lub kamieniami.
• Wycofaj się spokojnie; możesz przyspieszyć dopiero wtedy, gdy masz pewność, że zwierzę jest daleko i nie interesuje się tobą.
• Jeśli masz taką możliwość, zrób zwierzęciu zdjęcie i zawiadom o zdarzeniu właściwy urząd gminy, Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska i dyżurnego RCB.

OCHRONA ZWIERZĄT HODOWLANYCH

Wilki zabijają zwierzęta gospodarskie głównie dlatego, że są one niedostatecznie chronione przez właścicieli, pozostawiane na nieogrodzonych lub słabo zabezpieczonych pastwiskach, bez odpowiedniego nadzoru. Jedyną metodą ograniczenia ataków wilków jest lepsza ochrona inwentarza.

PSY I KOTY NA OBSZARACH WYSTĘPOWANIA WILKÓW

Dla ochrony swoich domowych pupili, ale też dla bezpieczeństwa mieszkańców lasu, opiekunowie psów i kotów powinni zawsze nadzorować swoich podopiecznych. W lasach zamieszkałych przez wilki i inne duże drapieżniki wałęsające się psy i koty, zainteresowane resztkami wilczych zdobyczy, mogą znaleźć się w niebezpiecznej sytuacji. Wilki postrzegają znakujące na leśnych drogach psy jako obce wilki, zagrażające ich szczeniętom lub zasobom pokarmowym. Mogą zaatakować, poranić, a nawet zabić psa, szczególnie gdy w pobliżu mają młode. Od czasu do czasu wilki atakują też psy w  sąsiedztwie zabudowań, a nawet w ich obrębie.

Jak tego uniknąć:

• Jeśli mieszkasz w obszarze zamieszkiwanym przez wilki, trzymaj w nocy swoje psy i koty w domu lub w dobrze zabezpieczonych kojcach.
• Nie pozostawiaj psiej lub kociej karmy na zewnątrz, w miejscach, gdzie mogłaby być dostępna dla drapieżników. Może to zwabić wilki w pobliże domostwa. Wilki mogą się przyzwyczaić do stałego źródła pokarmu, a następnie zranić, a nawet zabić broniącego swojego pożywienia psa lub kota.
• Jeśli spacerujesz po lesie z  psem, prowadź go zawsze na smyczy. Jest to nie tylko zgodne z obowiązującym w Polsce prawem, ale także zapobiega oddalaniu się psa od opiekuna. Zagubiony, biegający po lesie pies może szybko wpaść w tarapaty.
• Nigdy nie pozwalaj psu wychodzić poza teren gospodarstwa i swobodnie penetrować pobliskich lasów. Nawet jeśli nie zostanie zaatakowany przez drapieżniki w lesie, wilki mogą przyjść jego tropem pod zabudowania, zabić psa lub zaatakować inwentarz.
• Jeśli biwakujesz w lesie, nie pozostawiaj swojego psa bez nadzoru, a na noc zabieraj go do namiotu lub przyczepy campingowej.

Oprac. na podstawie broszury autorstwa S. Nowak, R. W. Mysłajek, Po sąsiedzku z  wilkami