Prawie 12% polskich nastolatków w wieku 12–17 lat nadużywa Internetu. Użytkownikami częściej są dziewczęta niż chłopcy oraz starsze nastolatki w wieku 15–17 lat. 54,4% młodych ludzi miała kontakt z niebezpiecznymi treściami w sieci. Czas pandemii sprzyja aktywności on-line, a co za trym idzie, niesie zagrożenia. Młodzież kojarzy Internet z samymi pozytywami, często nie dostrzegając zagrożeń. Rolą rodzica jest edukacja i uświadamianie. Jak wyglądają pierwsze objawy e-uzależnienia i co robić po ich stwierdzeniu? O tym jest mowa w materiałach NFZ, które publikujemy w ramach cotygodniowej akcji "Środa z profilaktyką".
Czym jest uzależnienie od Internetu i nowych technologii?
Uzależnienie od Internetu, komputera czy telefonu to stosunkowo nowe zjawiska. To stany, który objawiają się zaabsorbowaniem, fascynacją, traktowaniem nowych technologii jako narzędzia odprężenia i redukcji dyskomfortu. Intensywność korzystania zwiększa się w celu regulowania stanów emocjonalnych. Uzależnienie od Internetu i nowych technologii pływa negatywnie na relacje społeczne poprzez wycofanie, pojawianie się problemów szkolnych i zdrowotnych. W sytuacji ograniczonego dostępu pojawia się dyskomfort.
Jakie objawy powinny zaniepokoić?
- Ciągła potrzeba korzystania z Internetu, komputera, telefonu.
- Brak kontroli nad czasem spędzonym w Internecie, telefonie, komputerze.
- Rozdrażnienie, złe samopoczucie, agresja spowodowane brakiem możliwości lub utrudnieniami w korzystaniu z Internetu, telefonu, komputera.
- Relacje wirtualne stają się ważniejsze od realnych.
Czynniki zwiększające ryzyko uzależnienia:
- Trudne relacje społeczne - brak akceptacji, nieśmiałość, samotność, zamknięcie na innych ludzi.
- Brak umiejętności spędzania wolnego czasu w domu i poza domem, brak szerszych zainteresowań, niechęć do zajęć dodatkowych.
- Nieradzenie sobie z trudnościami.
- Wygórowane oczekiwania społeczne dotyczące wizerunku osoby idealnej.
- Brak ograniczeń czasowych w korzystaniu z Internetu, telefonu, komputera.
- Nieprawidłowe relacje rodziców i dzieci, brak zaangażowania w codzienne życie dziecka.
Konsekwencje uzależnienia
- Fizyczne – wady postawy, ból oczu, bóle głowy, wady wzroku, nadmierna masa ciała;
- Psychologiczne – zaburzenia koncentracji, skłonność do kłamania;
- Moralne – przemoc słowna, zatarcie granicy między dobrem a złem;
- Społeczne – zanik więzi emocjonalnych, rezygnacja z aktywnego wypoczynku na świeżym powietrzu;
- Intelektualne – szok informacyjny, niezdolność do racjonalnej selekcji danych, zaburzenia pamięci.
Profilaktyka uzależnień
- Uświadamianie dzieciom mechanizmów i czynników sprzyjających e-uzależnieniom;
- Ograniczanie czasu spędzanego przed komputerem, telefonem.
- Dawanie dobrego przykładu w zakresie korzystania z nowych technologii przez rodziców.
- Zapewnienie wsparcia i właściwej komunikacji w rodzinie, dzięki którym nie trzeba szukać ich w sieci.
- Rozmawianie z dzieckiem, odkrywanie i rozwijanie jego potencjału, poszerzenie i pogłębienie zainteresowań.
- Spędzanie aktywnie czasu wolnego z dzieckiem, ponieważ to rodzice kształtują w dużej mierze nawyki i zainteresowania.
Gdzie szukać pomocy?
Podczas izolacji pandemicznej Internet stanowi znaczną część naszego życia i wielu osobom trudno wyobrazić sobie funkcjonowanie bez niego. Do sfery online przeniosła się większość aktywności towarzyskich, a za sprawą zdalnego nauczania – edukacja. Jeśli pojawią się pierwsze objawy uzależnienia można uzyskać bezpłatną anonimową poradę i pomoc specjalistów:
- 116 111 Telefon zaufania dla dzieci i młodzieży, czynny całą dobę
- 801 889 880 Telefon zaufania - uzależnienia behawioralne, pon.-pt. 17:00-22:00
- 800 100 100 Telefon dla rodziców i nauczycieli w sprawie bezpieczeństwa dzieci, pon.-pt. 12:00-15:00