Ta choroba daje w kość

Ponad 200 milionów osób na całym świecie dotkniętych jest osteoporozą. W Polsce na osteoporozę choruje ok. 2,8 mln osób, połowa zachorowań dotyczy osób w wieku 75-84 lata. Prawie 90% złamań nasady bliższej kości udowej oraz trzonów kręgów u kobiet i 70% u mężczyzn wynika z osteoporozy. Osteoporoza nie boli - nazywana jest „cichym złodziejem kości”.

Czym jest osteoporoza?

Osteoporoza to choroba cywilizacyjna, charakteryzująca się zmniejszeniem i osłabieniem struktury mineralnej kości, a w rezultacie zwiększoną podatnością na złamania. Częściej dotyka kobiet niż mężczyzn.

Wyróżniamy dwa rodzaje osteoporozy:

• pierwotna - występuje najczęściej, jest konsekwencją starzenia się układu szkieletowego. Rozwija się u kobiet po menopauzie oraz u mężczyzn w podeszłym wieku. Utrata gęstości mineralnej kości jest nieuchronnym procesem związanym z wiekiem.


• wtórna - jest wynikiem współistnienia innych chorób lub stosowania niektórych leków, może pojawić się w każdym wieku.

 Czynniki ryzyka osteoporozy

• Wiek.


• Niska masa kostna.


• Niska masa ciała.


• Przebyte złamanie bez istotnego urazu.


• Przewlekłe leczenie glikokortykosteroidami obecnie lub w przeszłości.


• Palenie papierosów i picie alkoholu.


• Reumatoidalne zapalenie stawów.


• Nieodpowiednia dieta, uboga w wapń i witaminę D.


• Mała aktywność fizyczna.


• Niedostateczna ekspozycja na światło słoneczne.

Densytometria

Densytometia jest to badanie gęstości mineralnej kości (BMD). Jest bezpieczne i nie wymaga żadnego przygotowania. Badanie przeprowadza się zazwyczaj w odniesieniu do kości, które najczęściej ulegają złamaniu w przebiegu osteoporozy (szyjka kości udowej,  odcinek  lędźwiowy  kręgosłupa,  kości  przedramienia,  kości nadgarstka).

W zdrowym ciele mocne kości. Dbaj o nie!

 Profilaktyka osteoporozy a dieta

Korzystne dla kości:

• mleko i produkty mleczne: kefir, jogurt sery twarogowe, żółte, feta - o obniżonej zawartości tłuszczu;


• owoce świeże i suszone (wszystkie);


• warzywa świeże i gotowane (zwłaszcza liściaste) sałata, rukola, jarmuż, brokuły, kapusta, kalafior, brukselka, kiełki, groszek zielony, nasiona roślin strączkowych. Warzywa warto jadać w postaci surówek z dodatkiem oleju rzepakowego lub oliwy;


• tłuste ryby morskie (łosoś, sardynki, makrela, śledź, szprotki, turbot, flądra) – świeże, mrożone, wędzone o małej zawartości soli;


• pieczywo razowe (graham, żytnie, orkiszowe, wieloziarniste) oraz kasze (gryczana, jaglana, jęczmienna), ryż i makarony pełnoziarniste.

Niekorzystne dla kości:

• przetwory mięsne (wędliny) konserwowane fosforanami, a także słone wędliny;


• szczawiany zawarte m.in. w szczawiu, szpinaku, rabarbarze i botwinie;


• nadmierne spożycie tłuszczów zwierzęcych - zwiększają wydalanie wapnia z organizmu i obniżają jego przyswajanie z przewodu pokarmowego.

 Profilaktyka osteoporozy a ruch

Regularna aktywność fizyczna jest niezbędna dla utrzymania kości w zdrowiu. Powinniśmy poświęcić na nią co najmniej 30-60 minut dziennie w zależności od wieku. Zalecany przez ekspertów WHO program aktywności fizycznej seniorów, w którym bierze się pod uwagę ryzyko osteoporozy w tym wieku, powinien zawierać trzy elementy:

• ćwiczenia wytrzymałościowe - marsz, marszobieg, jazda na rowerze, nordic walking z intensywnością odpowiednią do stanu zdrowia i sprawności ogólnej ćwiczących;


• ćwiczenia siłowe -angażujące najważniejsze grupy mięśniowe tj.: brzucha, pleców, nóg i ramion;


• ćwiczenia rozciągające, równoważne i koordynacyjne.

Dobrze zaplanowany trening zmniejsza ryzyko złamań kości. Mocne mięśnie stabilizują znacznie postawę ciała i eliminują ryzyko upadku, a tym samym złamań osteoporotycznych.

Program Profilaktyki Osteoporozy

Dla kobiet, szczególnie zagrożonych osteoporozą, opracowany został Program Koordynacji Profilaktyki Złamań Osteoporotycznych.

Skierowany jest do kobiet:

• w wieku 50–70 lat;


• nieleczących się na osteoporozę;


• u których wcześniej nie została zdiagnozowana choroba.

Szczegółowe informacje o programie oraz ośrodkach realizujących badania znajdziesz na stronie pacjent.gov.pl


Gdzie szukać poradni leczenia osteoporozy? Wykaz przychodni

Przydatne linki: Diety NFZ  Akademia NFZ

Materiał przesłany przez NFZ w związku z akcją – „Środa z profilaktyką”.