Otwarcie sezonu w barczewskiej synagodze

Jest takie miejsce w powiecie olsztyńskim, w którym przestrzeń dla siebie znajdują zarówno lokalni artyści, jak i miłośnicy tutejszej historii. To dawna bożnica żydowska przy ul. Kościuszki w Barczewie, która pełni obecnie funkcję Powiatowej Galerii Sztuki SYNAGOGA i właśnie rozpoczyna nowy sezon artystyczny.

Od lipca ubiegłego roku gospodarzem synagogi jest samorząd Powiatu Olsztyńskiego. Wspiera on dotychczasową działalność kulturalną Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego „Pojezierze”, które przez lata opiekowało się budynkiem. Ten, niestety, został mocno nadszarpnięty zębem czasu. Dobrą wiadomością jest więc decyzja Warmińsko-Mazurskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków o przyznaniu dotacji na badania architektoniczne, ekspertyzę techniczną i projekt budowlany elewacji, stolarek oraz wnętrz synagogi. – Zależy nam na tym, aby synagoga żyła przez cały rok, a nie tylko latem, ale bez ogrzewania nie jest to możliwe. To jedyny tego typu zachowany obiekt w naszym regionie. I w tym tkwi jego siła, która przekłada się na zainteresowanie turystów i lokalnej społeczności. Dlatego tak ważne jest, by rozpocząć rewitalizację synagogi. Dotacja konserwatora zabytków oraz środki, które planujemy przeznaczyć z naszego powiatowego budżetu, realnie nas do tego przybliżają – mówi Andrzej Abako, starosta olsztyński.

Szansą dla dawnej bożnicy jest też konkurs „Nasz zabytek” organizowany przez fundację Most the Most. Dzięki zaangażowaniu lokalnych samorządów i samych mieszkańców powiatu synagoga przeszła formalny etap konkursu. Do zdobycia jest nawet 1 mln zł.

Od lat opiekunem i dobrym duchem barczewskiej synagogi jest Krystyna Szter, na co dzień radna powiatowa. Ona też jest organizatorem życia kulturalnego w dawnej bożnicy. - Inaugurację sezonu artystycznego organizujemy pod hasłem „Co ręce potrafią”. Będziemy mogli podziwiać efekt zimowej pracy twórców z gminy Barczewo, ale i z Olsztyna, czyli Alicji Czarneckiej-Zyskowskiej, Wiesławy Kossakowskiej, Krystyny Kurgan, Leszka Jackowskiego, Natalii Machałek, Agnieszki Markowicz, Krystyny Sól, Agnieszki Chojnackiej, Haliny Łuciuk, Anny Rok i Katarzyny Suraj. Na wystawę składają się prace ceramiczne, pastele, akwarele i rzeźba.

Wieczór inaugurujący sezon artystyczny 2022 wzbogaci koncert kapeli Ojdana z Barczewa, w której jednym z muzyków jest nagradzany na wielu konkursach, Mieczysław Dziemidowicz, grający na cymbałach.

Nie zabraknie też literatury i historii, a to dzięki prezentacji książki Wojciecha Zenderowicza „Tajemnice barczewskiej synagogi”. Co ciekawe, to już drugie wydanie jego książki. Pierwsza nosiła tytuł „W cieniu menory”, druga stanowi jej uzupełnienie o wiele ciekawostek zgromadzonych przez autora. – To dla nas wyjątkowe wydawnictwo. Materiały, które Wojciech Zenderowicz zbierał przez lata, przekazał nam bezpłatnie po to, by teraz inni mogli poznawać historię tego niesamowitego miejsca. Jako stowarzyszenie zebraliśmy środki z 1% podatku na wydanie książek. Duży udział miała w tym pani Krystyna Jurczak, właścicielka firmy Mazur-Tom z Wójtowa. Z kolei pan Robert Hestkowski, szef firmy Primavera Furniture z Barczewskiego Dworu przekazał ostatnio do synagogi piękne fotele, które zastąpiły drewniane krzesła. Wygląda na to, że synagoga ma szczęście do dobrych ludzi – podkreśla Krystyna Szter.

Pytana o plany na tegoroczny sezon wymienia szereg wydarzeń kulturalnych. – Na początek czerwca zaplanowaliśmy „Motyle ze stali” Elżbiety Mierzyńskiej, czyli spektakl przygotowany przez Teatr jak Marzenie z Lidzbarka Warmińskiego. Dwa tygodnie później zapraszam na szabasowy wieczór, czyli „Szalom, szalom”. To wspólne przedsięwzięcie naszej galerii, Beaty Brokowskiej, chóru Collegium Baccalarum pod kierunkiem Agaty Wilińskiej oraz zespołu Warmia Klezmer Band. Na lipiec zaplanowaliśmy wernisaż pasteli Melanii Olędzkiej „Wędrówki po Warmii”, wystawę fotografii Pawła Strzelca oraz koncert poświęcony twórczości mistrza tanga argentyńskiego, kompozytora Astora Piazzolli, w wykonaniu nauczycieli Samorządowej Szkoły Muzycznej I stopnia w Dywitach. W sierpniu odbędzie się plener malarski w Glotowie, który zakończymy wystawą poplenerową. Śladem roku ubiegłego zorganizujemy również wystawę „Kobiece impresje”. To tylko część zaplanowanych wydarzeń łączących pod jednym, warmińskim niebem twórców różnych religii, narodowości i kultur – podsumowuje kurator galerii Krystyna Szter

Magdalena Bujewicz-Mydlak

Fot. Monika Nowakowska
Na zdjęciu budynek barczewskiej synagogi