Powiat wspomina wydarzenia z 1956 r.

30.10.2020

64 lata temu przed dzisiejszą siedzibą Starostwa Powiatowego w  Olsztynie na pl. Bema mieszkańcy i studenci Olsztyna zamanifestowali poparcie dla Węgrów walczących o niepodległość swojej ojczyzny. 30 października br. w imieniu samorządu Powiatu Olsztyńskiego Maria Bąkowska, sekretarz Powiatu, zapaliła znicz pod tablicą upamiętniająca wydarzenia z 1956 r. Na masztach przed urzędem, obok flagi polskiej i unijnej, zawisły także barwy węgierskie.

Dwa dni temu w ramach inauguracji Dni Przyjaźni Polsko-Węgierskiej w Powiecie Olsztyńskim w obecności m.in. przedstawicieli Ambasady Węgier w Polsce i Węgierskiego Instytutu Kultury w Warszawie kwiaty pod tablicą złożył Andrzej Abako, starosta olsztyński.

Rys historyczny:
23 października 1956 roku na ulice Budapesztu wyległy tłumy. Był to zryw wolnościowy Węgrów, upominających się o swobody obywatelskie i wyzwolenie spod sowieckiego jarzma. Inspiracją dla narodu węgierskiego było powstanie robotników w Poznaniu, zwieńczone wyborem – wbrew woli Kremla – Władysława Gomułki na pierwszego sekretarza PZPR. 4 listopada granice Węgier przekroczyły radzieckie czołgi, brutalnie tłumiąc powstanie. Zginęło kilka tysięcy Madziarów.

30 października, tydzień po wybuchu powstania, na dzisiejszym placu gen. Józefa Bema (w tamtym czasie plac Armii Czerwonej) w Olsztynie zebrało się około 20 tysięcy mieszkańców oraz studentów ówczesnej Wyższej Szkoły Rolniczej. Na wiecu wyrazili swoje poparcie dla wolnościowych dążeń Węgrów. Na skwerze ustawione zostały flagi Polski i Węgier. Wkrótce wokół nich zapłonęły znicze i zostały złożone kwiaty.

Manifestanci przemaszerowali na Targ Rybny (wówczas plac gen. Karola Świerczewskiego), niosąc węgierskie flagi narodowe i transparenty z hasłami poparcia dla Węgrów. Wiec zakończył się odśpiewaniem polskiego Hymnu Narodowego i „Roty”. Olsztynianie wspierali braci na Węgrzech nie tylko słowem, ale przeprowadzali też zbiórkę pieniędzy i lekarstw, oddawali także krew.

W 2006 roku z inicjatywy samorządu Powiatu Olsztyńskiego i Olsztyńskiego Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Węgierskiej im. biskupa A. Batorego uczczono pamięć o wydarzeniach z 1956 roku. Na ścianie budynku Starostwa Powiatowego w Olsztynie zawisł tryptyk z inskrypcją: „W HOŁDZIE STUDENTOM WYŻSZEJ SZKOŁY ROLNICZEJ I MIESZKAŃCOM OLSZTYNA, KTÓRZY W TYM MIEJSCU 30 X 1956 ROKU, SOLIDARYZUJĄC SIĘ Z WALCZĄCYM O SUWERENNOŚĆ NARODEM WĘGIERSKIM, UPOMNIELI SIĘ O WOLNOŚĆ NASZĄ I WASZĄ”.

Dwa lata temu na budynku urzędu pojawiła się kolejna tablica z tłumaczeniem powyższego tekstu na język węgierski.

DSC_0225DSC_0218